Turystyka

Pobyt osób z zewnątrz na terenie Athos podlega ścisłym restrykcjom i traktowany jest bardziej jako pielgrzymka religijna niż turystyka. Dawniej od obcokrajowców wymagano listu polecającego z ambasady, jednak obecnie dla obywateli UE nie jest on już potrzebny. Konieczna jest natomiast wcześniejsza rezerwacja miejsca (mailowo lub telefonicznie, co najmniej kilka dni przed planowanym przyjazdem), gdyż liczba gości wpuszczanych dziennie na Athos jest ograniczona do 120 osób. Rezerwacji można dokonać również osobiście w Biurze Pielgrzyma w Salonikach. Do wjazdu wymagane jest specjalne zezwolenie/wiza – tzw. diamonitirion – które można odebrać w granicznym miasteczku Uranupoli, pod warunkiem wcześniejszej rezerwacji. Dla osób prawosławnych uzyskanie wizy jest z reguły łatwiejsze, ale przedstawiciele innych wyznań nie są formalnie dyskryminowani – z zastrzeżeniem, że ich liczba nie może przekraczać 10 osób dziennie. Pobyt na Athos jest ograniczony do 3–4 dni, z możliwością przedłużenia o kilka dni w stolicy półwyspu – Karyes.

Na Athos najlepiej wybrać się w kilkuosobowej grupie, po wcześniejszej rezerwacji noclegów w monastyrach. Choć formalnie nie pobiera się opłat za gościnę, w wielu miejscach przyjęło się zostawiać ofiarę w wysokości od 25 do 35 € za noc. Najdogodniejszą porą roku na podróż jest wczesna jesień – zwłaszcza koniec września i pierwsza połowa października. Temperatury są wówczas umiarkowane, często przekraczające 20°C w dzień, a pogoda przeważnie słoneczna i stabilna. Każda osoba otrzymująca wizę, zostaje przypisana do konkretnego klasztoru, który w razie trudności lub wypadku zobowiązany jest do udzielenia pielgrzymowi pomocy.

Z portu w Uranupoli do wybranych monastyrów i ich pustelni można dostać się wyłącznie drogą morską – dużym, tańszym promem rejsowym lub mniejszymi łodziami motorowymi. Promy zatrzymują się po drodze w kilku niewielkich portach przyklasztornych. Pomiędzy monastyrami można przemieszczać się pieszo (warto zaopatrzyć się w kij lub zabrać kijki do trekkingu) lub odpłatnie promami, a nawet samochodem/busem. Jedyne autobusy komunikacji publicznej kursują pomiędzy portem Dafni a osadą Karies (stolica Athos). Nie ma sensu zaopatrywania się w zapasy wody - wystarczy mieć bidony czy butelki – na szlakach co kawałek są studnie z kranami ze świeżą górską wodą.

Odwiedzających obowiązuje skromny i stonowany ubiór. Niedozwolone są krótkie spodnie, odkryte ramiona, sandały i klapki – zalecane są długie spodnie i zakryte buty. Fotografowanie i filmowanie na terenie Athos jest ściśle ograniczone. Posiadanie profesjonalnego sprzętu fotograficznego wymaga specjalnego zezwolenia, a robienie zdjęć lub nagrywanie telefonem możliwe jest wyłącznie za zgodą mnichów (zwłaszcza we wnętrzach). Na całym półwyspie obowiązuje zakaz kąpieli – zarówno w morzu, jak i w rzekach czy źródłach – zgodnie z zasadami ascetycznego życia mnichów.

Osoby, które nie posiadają wizy, mogą podziwiać imponującą architekturę monastyrów z morza – organizowane są regularne rejsy wokół półwyspu. Ze względu na fakt, że na pokładzie potencjalnie mogą być kobiety, łodzie te mogą zbliżyć się do brzegu na odległość nie mniejszą niż 500 m (avaton).