Geografia

Półwysep Chalcydycki - Chalkidiki

W północnej części Grecji, na południowy wschód od miasta Saloniki, leży Półwysep Chalcydycki albo Chalkidiki (gr. Χαλκιδική [Halkidiki], łac. Chalcidice). Oprócz głównej masy lądu u nasady, tworzą go trzy mniejsze półwyspy na południu, układające się w charakterystyczny „trójząb”: Kasandra, Sithonia i Athos. Kasandra jest dość płaska, Sithonię pokrywają niewysokie góry z najwyższym szczytem Itamos (817 m n.p.m.), a Athos jest najbardziej górzysty (2033 m n.p.m.). Wzdłuż północnej granicy półwyspu położone są reliktowe jeziora Koronia i Wolfi, które znajdują się we wspólnej niecce niegdyś większego zbiornika. Nazwa „Chalkidiki” pochodzi od Chalcydów - kolonistów z Chalkidy - miasta na Eubei, którzy tu się osiedlili w starożytności (stąd czasem pomyłki w nazewnictiwe Chalkidiki ⇔ Chalkida, analogicznie jak Olimp ⇔ Olimpia).

Półwysep Athos

„Republika Mnichów” zajmuje całą górzystą powierzchnię Półwyspu Athos – wschodniego „palucha” Chalkidiki. Od północy graniczy z Macedonią Centralną (regionem ze stolicą w Salonikach), a z pozostałych stron oblewają go wody Morza Egejskiego (Zatoka Athos od wschodu i Zatoka Orfańska od zachodu). Ten wąski półwysep ma 50 km długości, od 8 do 12 km szerokości i zajmuje ok. 350 km² powierzchni. Północna granica, przebiegająca lądem, to wyimaginowana linia, która łączy monastyr Frangokastro na południowozachodnim wybrzeżu (poza granicą republiki) i sięga przylądka Arapis na przeciwległym końcu. Granica ta jest strzeżona przez grecką policję i nie można jej przekraczać – wjazd do „Republiki Mnichów” możliwy jest wyłącznie drogą morską przez przystań promową w Uranupoli (poza granicami republiki).

Półwysep Athos jest górzysty, z dominującym masywem Góry Athos (gr. Agion Oros) na południowym krańcu, wznoszącym się na wysokość 2033 m n.p.m. Wzgórza i góry stromo opadają ku wybrzeżom, tworząc skaliste klify, wąwozy i stromizny. Teren jest trudno dostępny, co sprzyjało jego izolacji i zachowaniu klasztornego charakteru. Pokryty jest gęstymi lasami (m.in. dęby, kasztany, sosny) oraz zaroślami typu śródziemnomorskiego (makia). Ze względu na znaczenie przyrodnicze, obszar półwyspu jest objęty częściową ochroną – żyją tu dziki, jelenie, szakale oraz rzadkie ptaki.

Klimat śródziemnomorski zapewnia łagodne zimy oraz ciepłe i suche lato. Najbardziej wilgotnym okresem jest jesień i zima (listopad–luty) – mogą występować długotrwałe deszcze i mgły. W wyższych partiach gór występują opady śniegu, na niższych bardzo rzadko i pokrywa śnieżna nie utrzymuje się długo. Wiosną (marzec–maj) opady są umiarkowane, często w formie krótkich deszczów. Podobnie jest wczesną jesienią (wrzesień–październik). Latem (czerwiec–sierpień) jest gorąco i dość sucho, choć zdarzają się niewielkie i sporadyczne opady – głównie burze w godzinach popołudniowych. Ekstremalne temperatury łagodzi otaczające półwysep Morze Egejskie i znaczne wysokości w centralnej części półwyspu.