Wojna Trojańska

 Na skróty:   Sąd Parysa Wyprawa Oblężenie Troi Podstęp Powrót bohaterów Tułaczka Odyseusza

Upadek Troi, zamożnego azjatyckiego grodu nad Hellespontem (obecnie Dardanele) jest faktem historycznym. Chociaż przez wiele lat myślano, że samo istnienie Troi (zwanej też Ilionem) i jej bogactwo jest wyłącznie legendarne. Aż do czasu, gdy w latach 1870-1890, niemiecki bizmesmen i zapalony archeolog Heinrich Schliemann umieścił Troję na mapie. Odsłonił on ruiny Ilionu, a potem odkrył złoto Myken. Na podstawie wyników współczesnych badań określa się przybliżoną datę upadku Troi na koniec XIIw. p.n.e. Podaje się czasem datę dokładną: 1184 r. p.n.e., określoną przez Erastotenesa, ale nie wszyscy naukowcy są co do tego zgodni. Choć nie ma dowodów historycznych, że to Grecy odegrali decydującą rolę w zniszczeniu Troi, to nic nie stoi na przeszkodzie aby wierzyć w wersję przekazaną w malowniczy sposób przez Homera w Iliadzie.

Iliada nie powstała w opiewanym okresie mykeńskim, ale 500 lat później, w VIIIw. p.n.e., na podstawie tradycji i przekazów ustnych. Nie opiera się na faktach, nie przedstawia więc realistycznie życia ówczesnych Greków, ale jak każda legenda miała z pewnością podstawy autentyczne. Poemat jest w pewnym sensie opowieścią o dwóch miastach: Troi, czyli "wietrznym Ilionie", oraz o "w złoto bogatych" Mykenach, przewodzących inwazji połączonych sił greckich na Troję - Wojnie Trojańskiej. Przywódcą Greków był król Myken Agamemnon, następca swego ojca, Atreusza. Grecy dążyli do zemsty na Trojańczykach za porwanie Heleny, żony króla Sparty - Menelaosa (brata Agamemnona), przez trojańskiego księcia Parysa. Historycy twierdzą, że prawdziwą przyczyną wojny była chęć zagarnięcia bogactwa Troi, a Helena, jeśli w ogóle istniała, była tylko pretekstem do wojny. Niezwykle ważnym faktem jest też to, że Homer chociaż Grek, starał się bezstronnie opisywać zarówno swoich rodaków jak i Trojan. Włączając do udziału w walkach samych bogów greckich, umieszcza ich uczciwie po obydwu stronach konfliktu.